Duela 30 urte baino 261.000 hiztun gehiago izan arren
2021 amaieran Euskadik duela 30 urte baino 261.000 euskal hiztun gehiago zituen, Eusko Jaurlaritzak 5 urtean behin egiten duen Inketa Soziolinguistikoaren arabera. Laginari dagokionez, 16 urtetik gorako pertsona guztien % 36,2 euskalduna da, % 18,6 euskal hiztun pasiboa (ulertzen du, baina ez du hitz egiten) eta % 45,3 gaztelaniaz mintzo da.
Gaur egun euskara erabat menderatzea eskatzen duten lanpostuetan aritzeko, ehuneko handi batentzat ezinezkoa izanik, Mikelats bezalako zentro espezializatuetara joan behar dute, euskara maila hobetze aldera.
Egoera honek ez die berdin eragiten herritar guztiei, euskaldunak eta euskaldun zaharrak 16 urtetik gorako gazteen % 74,5 baitira; horietatik % 35,8 gizonak dira, eta % 36,5 emakumeak.
30 urtean 12 puntu
1991n 419.221 pertsona zeuden euskeraz hitz egiten zutenak. Duela bi urte (2021), berriz, 680.629 pertsona, hau da, 12 puntu gehiago.
Aldaraketarekin jarraituz, euskara belaunaldiz belaunaldi gaztetzen ari den hizkuntza da. 1991n, adin handieneko pertsonak ziren, 65 urtetik gorakoek jarraitzen zuten erabiltzen, eta orain % 22,1 baino ez dira; garai hartan, ordea, gazteak % 25 baino ez ziren, eta, orain, guztizkoaren ia % 75 dira.
Araban gehieneko igoera
Duela 30 urte bezala, Gipuzkoan erabiltzen da gehien euskara eguneroko enborreko hizkuntza gisa, % 51,8rekin eta 2 puntuko hazkundearekin; ondoren, Bizkaian, % 30,6rekin, 5 puntuko gehikuntzarekin; eta, azkenik, Araban, % 22,4rekin eta 6 puntuko igoerarekin. Azken lurralde historiko horrek izan du hiztunen gehikuntzarik handiena. Baina, neurri handi batean, Euskadiko beste eremu batzuetatik etorritako etorkinek azaltzen dute hori, erakunde eta enpresa sortu berri ugari daudelako, eta horrek biztanleria erakartzen du Arabara, lan-arloan duten erakargarritasunagatik.
Hezkuntza aldaketa sozialak
Aldaketa sozialek eta hezkuntza-politikek eragin handia izan dute aldaketa horietan; izan ere, bitxia bada ere, Euskadiko euskaldunen erdia baino gehiago ( % 55,4) oro har gaztelaniaz hitz egiten den eremuetan bizi dira, eta % 44,7, berriz, euskaraz.
Horregatik, gaur egun hizkuntza menderatzen da, lehenik eta behin, ikastetxean ikasteagatik; bigarrenik, euskaltegian jasotako eskolengatik; eta hirugarrenik, etxeko komunikazio-hizkuntza izateagatik.
Inkestaren arabera, bi gurasoak euskaraz komunikatzen direnean, hizkuntza hori aukeratzen dute familian (% 98). Soilik %2k transmititzen die gaztelania eta euskara. Hala ere, % 84k aukeratzen du hizkuntza hori, eta % 16k baino ez du erabiltzen.
Nahiz eta pertsona askos hizkuntza ulertu, nahiz eta praktikatzen ez duten, eguneroko erabilera ez da biztanleen & 25,5era iristen.
Zifra horiek hautsi eta gure hizkuntzaren ezagutza eta erraztasuna eskuratu behar badituzu, zatoz Mikelats Euskaltegira eta zure helburuak erraz lortzen lagunduko dizugu. Deitu hona: 944 02 86 50 – 944 15 32 95